Type de document : Original Article
Auteurs
1 Professeure assistante de la langue francaise l'Univeriste Tarbiat Modares
2 M.A. of french translation Studies at Tarbiat Modares University (TMU), Tehran, Iran
Résumé
Les défis de la traduction, notamment les enjeux de la traduction audiovisuelle, et plus particulièrement les sous-titres sont fort multiples. D’une part, les difficultés liées aux contraintes spatio-temporelles pour la lecture des sous-titres et d’une autre part, l’utilisation des allusions, métaphores et les implicites émanant de la critique des problèmes sociaux, politiques et culturels, via le « faire rire du public », décuplent la difficulté de cette tâche.
La question qui se pose ici est de dépister comment l’interprétation du traducteur/sous-titreur est capable de façonner et d’orienter la réception du public. Pour y répondre, nous hypothétisons qu’en utilisant les outils d’interprétation propices (l’induction de tonalité, l’option des équivalents communs dans la langue cible, l’inclusion des informations supplémentaires et des constations personnelles hors des sous-titres), le sous-titreur pourrait clarifier les messages implicites du (con)texte de départ et ainsi augmenter les capacités interculturelles et réceptives du public.
Cet article vise donc à étudier le rôle interprétatif du traducteur sur la performance de lecture et les modes de réception de public. A cet effet, quinze sous-titres multilingues de diverses comédies de stand-up provenant de sites TED et YouTube sont choisis et analysés selon la théorie générale de réception. Compte tenu des limites spatio-temporelles des sous-titres, nous avons constaté que le traducteur, tout en jouant son rôle d’interprète, devrait fournir des explications supplémentaires et acceptable exclusivement dans la mesure où ces dernières conduiraient à une meilleure réception de la traduction et qu’elles ne compromettraient aucunement la perception, la compréhension et la concentration de l’auditoire.
Mots clés
Titre d’article [Persian]
نقش تفسیری مترجم استندآپکمدیهای زیرنویس شده بر عملکرد خوانشی و پذیرش مخاطب
Auteurs [Persian]
- نصرت حجازی 1
- فائزه طالبی بیدهندی 2
1 استادیار گروه زبان فرانسه دانشگاه تربیت مدرس
2 کارشناس ارشد مترجمی زبان فرانسه دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
Résumé [Persian]
چالش‌های ترجمه، آن هم ترجمه متون طنز در قالب دیداری-شنیداری، به‌ویژه در نوع خاصی از این متون یعنی زیرنویس‌ها، بسیار متعدد است. از یک طرف محدودیت‌های زمانی-حجمی برای خواندن زیرنویس‌ها و از طرفی استفاده از کنایات، استعارات و عبارات ضمنی یا واجد چندلایه‌گی معنایی که مشتمل بر نقد مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و «به خنده واداشتن مخاطب» است بر پیچیدگی موضوع می‌افزاید.
پرسشی که در این میان مطرح می‌شود این است که تفسیرهای مترجم/زیرنویس‌ساز استندآپ کمدی چگونه بر عملکرد خوانشی مخاطب اثر گذاشته و پذیرش او را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟ در این پژوهش، فرض را بر این گذاشتیم که مترجم زیرنویس‌ساز با استفاده از ابزارهای تفسیری مناسب (القاء لحنی، استفاده از معادل‌های عامیانه در سپهر فرهنگی-زبانی مقصد، افزودن اطلاعات اضافی در زیرنویس و انعکاس تفسیرهای فردی غیرزبانی در خارج از زیرنویس) معانی ضمنی در بافت(متن) هدف را شفاف ساخته و بدین‌ترتیب به افزایش توانش‌های بینافرهنگی و پذیرشی مخاطب کمک کند.
بر این اساس، هدف از این نوشتار بررسی نقش تفسیری مترجم استندآپکمدیهای زیرنویس شده بر عملکرد خوانشی و پذیرشی مخاطب است. بدین‌منظور، 15 زیرنویس استندآپ‌کمدی چندزبانه از سایت‌های یوتوب و تد انتخاب و بر اساس نظریه عمومی پذیرش تحلیل شدند. نظر به محدودیت‌های حجمی و زمانی زیرنویس‌سازی، مشاهده می‌کنیم که مترجم ضمن اجرای نقش تفسیری خود، لاجرم می‌بایست _ منحصراً مادامیکه ترجمه به پذیرش بهتر [پیام طنزآمیز] زیرنویس نزد مخاطب منتهی شود _ می‌تواند به ارائه توضیحات اضافی و مقبول بپردازد، بی‌آنکه این توضیحات به ادراک مخاطب آسیب زند یا فهم و تمرکز او را بر هم زند.
Mots clés [Persian]
- ترجمه دیداری-شنیداری (سمعی-بصری)
- طنز
- نقش تفسیری
- استندآپ کمدی
- زیرنویس
)