Type de document : Original Article

Auteur

Docteure en langue et littérature françaises, professeure invitée à l'université d'Alzahra

Résumé

Résumé

Une partie considérable de la littérature est née du voyage. L’interaction constante de la littérature avec le voyage et le déplacement entraîne la critique littéraire à évoquer de plus en plus la question de l’espace et de l’altérité dans la littérature. Le parcours littéraire et personnel de Zoya Pirzad, romancière iranienne contemporaine, est toujours marqué par le déplacement. Ses textes entretenant un rapport mobile à l’espace, nous permettent d’interroger les identités par le biais de l’espace. D'ailleurs, les notions de "l'autrui" et de "l’altérité" constituent les éléments inséparables des écritures de Pirzad plus présentes dans C’est moi qui éteint les lumières et On s'y fera. L’altérité, ce concept d’origine philosophique a été redéfinie et élaborée récemment par les nombreux critiques et théoriciens. Selon Emanuel Levinas, dans une relation d'altérité, il y a un engagement réciproque, une responsabilité de l'un envers l'autre (Levinas, 1998 : 65). C’est pour cette raison qu’après avoir découvert autrui, on prend conscience de notre responsabilité. Dans ces deux œuvres, Pirzad raconte les expériences de la vie des personnages féminins, Clarisse et Arezou. Dans cette présente recherche nous étudierons quel rapport les personnages féminins entretient avec l’espace et l'altérité et comment ce dernier entraine chez elles la responsabilité.

Mots clés

Titre d’article [Persian]

مطالعۀ مفاهیم "فضا" و "دیگری" در چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم و عادت می-کنیم زویا پیرزاد

Auteur [Persian]

  • سحر وفایی تاج خاتونی

دکترای زبان و ادبیات فرانسه، استاد مدعو دانشگاه الزهرا

Résumé [Persian]

بخش قابل توجهی از ادبیات زاده‌ی سفر است. سفر و جا به جایی ارتباط عمیق و تنگاتنگی که با مفهوم دیگری دارد و در بیشتر موارد پرداختن به یکی، مطالعه‌ی دیگری را نیز به همراه دارد. به دلیل تعامل دائمی ادبیات با سفر و جابه‌جایی، تلاقی دو مفهوم "فضا" و "دیگری" در رمان‌های نویسندگان معاصر بسیار به چشم می‌خورد. زندگی شخصی زویا پیرزاد، داستان نویس معاصر ایرانی، همیشه تحت تاثیر جا به جایی و سفر بوده است. مفهوم سفر برای پیرزاد فقط معطوف به جا به جایی مکانی نیست بلکه سفر‌های خیالی شخصیت‌ها نیز به شناخت و درک هویت‌شان توسط خواننده کمک شایانی می‌کند و به او اجازه می دهد تا از طریق مفهوم فضا به گسست‌های هویتی آن‌ها دست یابد. تلاقی ِ مفاهیم "فضا" و "دیگری"، عناصر جدایی ناپذیر نوشته-های پیرزاد، بیشتر در رمان‌های او، چراغ ها را من خاموش می کنم و عادت می کنیم به چشم می‌خورد. اخیراً مفهوم "دیگری" از خاستگاه فلسفی توسط منتقدان و نظریه پردازان متعددی بازتعریف و تفصیل شده است. به عقیده امانوئل لویناس، در رابطه میان شخص و دیگری، یک تعهد متقابل وجود دارد، به محض اینکه انسان متوجه حضور دیگری می‌شود، مسئولیت او شکل می‌گیرد (لویناس، 1998: 65) . به همین دلیل است که پس از درک دیگران به مسئولیت خود آگاه می شویم. پیرزاد در این دو اثر، تجربیات زندگی شخصیت های زن، کلاریس و آرزو را بازگو می کند. در این پژوهش به بررسی رابطه شخصیت‌های زن با فضا و مفهوم دیگری و چگونگی ایجاد مسئولیت در آنها می‌پردازیم.

Mots clés [Persian]

  • کلمات کلیدی: زویا پیرزاد
  • دیگری
  • سفر
  • سفر خیالی
  • فضا