Type de document : Original Article
Auteur
Département de langue et littérature françaises, Faculté des sciences humaines, Université Bu-Ali Sina, Hamedan,, Iran
Résumé
L’article analyse la pensée poétique de Jean-Claude Pinson, qui, face à la crise du sens et à la marchandisation du langage, interroge ce que la poésie peut encore aujourd’hui. Pinson critique l’illusion prométhéenne des avant-gardes, persuadées que le poème pouvait transformer le monde, ainsi que le repli textualiste ayant enfermé la poésie dans l’expérimentation formelle. Refusant à la fois le nihilisme et la nostalgie, il propose une « poéthique », articulant poésie et éthique comme manière d’habiter le monde et d’inventer des formes de vie. La poésie devient alors puissance d’éthopoièse : elle façonne des subjectivités, crée des styles d’existence et ouvre des voies de résistance symbolique face au biopouvoir. À travers les notions de poétariat et de lyrisme désacralisé, Pinson envisage la poésie comme exercice de subjectivation et utopie modeste. Elle ne change plus le monde, mais peut encore changer nos vies, en instaurant une présence lucide, fragile mais nécessaire.
Mots clés
Titre d’article [Persian]
شعر و گونههای زیستن: کارکردهای شعر در سدة بیست و یکم از منظر ژان-کلود پنسون
Auteur [Persian]
- حسن زختاره
گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
Résumé [Persian]
این جستار تلاشی است برای بررسی اندیشة ژان-کلود پنسون، شاعر و فیلسوف معاصر، که پرسش کارکردهای شعر را در دوران بحران معنا و تجاریشدن زبان مطرح میکند. او با خردهگیری به دیدگاههای پیشگامانی که شعر را نیرویی برای تغییر انقلابی جهان میدانستند، و همچنین با دوری از تجربههای صرفاً زبانی، راهی میانه در پیش میگیرد. پنسون، با رد هرگونه پوچانگاری و حسرتزدگی، نوواژة شعر-زیستمرام (poéthique) را میآفریند تا با پیوند شعر و روش زیستن، شیوهای شاعرانه و هنرمندانه برای زیستن در جهان و خلق شکلهای تازة زندگی پیشنهاد دهد. از این منظر، شعر هم نیرویی است برای خودسازی و شکلدهی به سبکهای زندگی، و هم ابزاری برای مقاومت در برابر قدرتهای مسلط. با تکیه بر انگارههایی چون انسان-هنرمند و شعر غنایی انتقادی، پنسون شعر را بهمثابة مشق خودآفرینی و خلق آرمانشهری محدود میداند. درست است که چنین شعری دیگر در پی تغییر جهان نیست، اما همچنان توان آن را دارد که زندگی انسان را دگرگون سازد.
Mots clés [Persian]
- ژان-کلود پنسون
- شعر معاصر
- شعر-زیستمرام
- انسان-هنرمند
- گونههای زیستن
)