Type de document : Original Article
Auteur
Professeur, Université de Turku (TY), Finlande & Université technologique de Kaunas (KTU), Lituanie
Résumé
Le monde globalisé et technologisé modifie les modes de communication et aussi le rôle et l’impact des traductions. Deux changements majeurs sont déjà à noter : la multimodalité des documents qui circulent et la traduction de ces documents qui exige de dépasser une vision uniquement linguistique des transferts. Nous nous proposons donc d’interroger :
- l’évolution du texte qu’on pourrait dénommer verbal vers le texte multimodal et multimédial dans lequel oral et écrit interagissent (plutôt que d’être exclusifs l’un de l’autre) et dans lequel ces codes créent du sens avec d’autres signes sémiotiques ;
- la traduction intersémiotique ou comment de multiples formes de matériau hybride défient aujourd’hui la traduction et les traducteurs, s’appuyant depuis si longtemps seulement sur des données verbales.
La traduction audiovisuelle (TAV) est un exemple significatif de cette traduction intersémiotique, à la fois en termes de multiplicité des signes qui concourent au sens et en termes de fréquence d’usage dans notre quotidien. Après avoir donné un aperçu des différents types de TAV, nous esquisserons les tactiques en sous-titrage et les challenges actuels que ces types rencontrent, en particulier avec la digitalisation, ainsi que les interrogations qu’ils soulèvent vis-à-vis de certains concepts en traductologie. D’une manière générale, les médias au sens large reflètent et suscitent en même temps les changements en cours.
Mots clés
Titre d’article [Persian]
ترجمه، ترجمه‌ی (بازنمایی) چند وجهی و ترجمه‌ی دیداری-شنیداری
Auteur [Persian]
- ایو گامبیه
استاد دانشگاه ، دانشگاه تورکو (TY) ، فنلاند و دانشگاه فنی کائوناس (KTU) ، لیتوانی
Résumé [Persian]
جهانی‌شدن و بهره‌وری از فناوری‌های نوین سبب تغییر شیوه‌ی برقراری ارتباطات بینافردی و، در پی آن، تغییر نقش و تأثیر ترجمه شده است. در همین راستا، دو تغییر اساسی به‌چشم می‌خورد: نخست تغییرات وابسته به ماهیت چند وجهی اسناد و اطلاعات در گردش و دیگری تغییرِ نگرش فرا-زبانشناختی به ترجمه. در این مقاله، به بررسی چرخش متن بیانی به سوی متن چند-وجهی یا چند-رسانه‌ای می‌پردازیم. در این متون، گفتار و نوشتار بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند و و معنا از ارتباط بین نشانه‌ها حاصل می‌شود. مترجمان، که همواره بر مبنای داده‌های زبانی ترجمه می‌کردند، امروز با ترجمه‌ی بینا-نشانه‌ای یا، به عبارتی، با اشکال گوناگون از جنس‌های متفاوت و التقاطی مواجه‌اند. ترجمه‌ی دیداری-شنیداری نمونه بارزی است از ترجمه‌ی بینانشانه‌ای. در این نوع ترجمه، نشانه‌های متفاوت در ساختن معنا اثرگذارند. ازینرو، در مقاله‌ی حاضر، پس از بررسی انواع ترجمه دیداری-شنیداری و با توجه به مشکلات ترجمه‌ی این نوع متون، راهکارهایی برای نوشتن زیرنویس ارائه می‌شود. در پایان، می‌توان گفت که، به‌طور کلی، رسانه‌ها منعکس‌کننده‌ی تغییرات در شرف وقوع هستند.
Mots clés [Persian]
- دیجیتالی‌شدن
- رسانه‌ها
- چند -وجهی
- راهکارهای نگارش زیرنویس
- ترجمه‌ی دیداری-شنیداری
- ترجمه بینانشانه‌ای
Titre d’article [English]
Multimodality, translation and audiovisual translation
Résumé [English]
In a globalised world with unpredictable tensions and a digitalised world with divides in the use of technology, translation never stops playing a major role in a certain number of domains of activity, from trade to sciences, from the international relationships to cultural exchanges, from labelling food products to instructions how to start and maintain a machine. In a few decades, this double move of globalisation and digitalisation has transformed and is still transforming our ways of communicating. In this article, we aim at giving an overview of these transformations and their challenges, first with the concept of “text” which tends to be more multimodal today, and then with the concept of “translation” coping with the diversity of signs which help produce, distribute and receive meanings. The intersemiotic translation overpasses translation considered as only a verbal repertoire. The audiovisual translation (AVT) is a meaningful example of this intersemiotic translation, in terms of the diversity and amount of signs, and also in terms of frequent use in our daily life. After an introduction to the different modes of AVT, we will discuss tactics in subtitling, the current challenges of these modes of AVT, and why we need to revisit several concepts of Translation Studies. To a certain extent, media are reflecting changes and are active part of the current changes.
Mots clés [English]
- Audiovisual Translation
- digitalisation
- Intersemiotic Translation
- Media
- Multimodality
- Tactics in Subtitling
- Text
)